بررسی مفهوم‌ و مدلول شرم: مقایسه‌‌ی برخی از مهمترین دیدگاه‌های روان‌شناختی‌ با یک دیدگاه الهیاتی-اخلاقی

نویسندگان

چکیده مقاله:

مفهوم سازی شرم یکی از مباحث چالش‌برانگیز در تحقیقات روان‌شناختی است. چالش‌ مفهوم‌پردازی شرم در فرهنگ‌های شرقی و به طور خاص در فرهنگ ایرانی-اسلامی موجبات ابهام قابل توجهی را هم برای اندیشمندان حوزه‌ی دین و هم برای روان‌شناسان به وجود آورده است. پژوهش حاضراز طریق بررسی مفهوم‌سازی و شواهد پژوهشی مربوطه در رویکرد شناختی و روان‌تحلیلی از میان رویکردهای روان‌شناختی در زمینه‌ی شرم و مقایسه‌ی آن با دیدگاه‌ "فضیلت شرم" عبدالکریم سروش به عنوان یک دیدگاه وجودی-الهیاتی-اخلاقی به فهم این تفاوت و روشن ساختن آن برای محققان دین پژوهی و روان‌شناسانکمک می‌کند. روش پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی است و منابع مورد بررسی مقالات و کتاب های روان‌شناسی و مجموعه سخنرانی های عبدالکریم سروش در حوزه شرم بود. همچنین برای صورتبندی دیدگاه سروش در موردمعرفت شناسی اخلاق، کتاب اخلاق خدایان ایشان مدّ نظر قرار گرفت. نتایج بیانگر آن است که در این زمینه ما تنها با یک اختلاف اصطلاح شناختی روبه‌رو نیستیم، بلکه با دو پارادایم متفاوت که ملزومات فلسفی-روان‌شناختی خاص خود را دارند مواجه هستیم. مفروضات مورد اختلاف در مواردی همچون سنخ طرح مسئله، فطری‌نگری هیجان شرم، توجه به سویه‌های وجودشناختی شرم، واقع‌نمون بودن شرم، توجه به اخلاق فضیلت‌گرایانه‌ در شرم و روش‌شناسی بررسی مفهوم و کارکرد شرم نشان داده شد. همچنین ملزومات فلسفی و روان‌شناختی گفته شده هر یک به طور جداگانه مورد بحث قرار گرفت. کلمات کلیدی: مفهوم سازی شرم،رویکردهای روان‌شناختی، روان شناسی اخلاق، تفاوت‌های پارادایمی

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی مفهوم قرآنی تأویل و مقایسه آن با دیدگاههای برخی قرآن پژوهان معاصر

چکیده: واژه تأویل در قرآن کاربردهای گوناگون دارد. از جمله در مورد برخی آیات و نیز نسبت به تمام قرآن، تأویل به کار رفته است. از این رو پی بردن به معنای تأویل از نگاه قرآن تنها آشنایی با یک مفهوم قرآنی نیست، بلکه گامی است در جهت فهم مراد خداوند. این مقاله با پی جویی معنای این واژه در واژگان عرب و مفهوم عام قرآنی آن، دیدگاههای سه تن از دانشمندان علوم قرآن و تفسیر را مورد بررسی قرار داده و در نهای...

متن کامل

بررسی انتقادی دیدگاههای سلبی جان دیویی از ایده‌آل‌های اخلاقی

    رویکرد دیویی در اخلاق «ابزارانگاری» نامیده می شود.  از نظر دیویی ملاک‌ها و اصول اخلاقی «قوانین» نیستند بلکه ایده های کلی هستند که حاصل تجربه‌اند. این ایده‌ها، ابزارها یا روش هایی برای سر و کار داشتن با موقعیتهای جدید است. به اعتقاد دیویی تفکر ابزاری برای گذشتن از یک موقعیت مفروض آکنده از ابهام و ناهماهنگی به یک موقعیت جدید و بهتر است. لازمه این رویکرد پراگماتیستی این است که شرایط تضمین اح...

متن کامل

مدلول معجزه از دیدگاه علامه طباطبایی و سوئین‌برن

در سنت اسلامی، یکی از مباحث مهم و اساسی در خصوص معجزه، بحث از دلالت معجزه بر نبوت پیامبران است. اندیشمندان اسلامی عمدتاً معجزه را دلیل بر صدق مدعی نبوت می‌دانند نه بر صدق تعالیم او؛ زیرا به اعتقاد آنان رابطه‌ای میان یک عمل خارق‌العاده و صدق تعلیمات کسی که چنین امری را انجام داده است وجود ندارد. می‌توان گفت وجه مشترک دیدگاه اسلامی در دلالت معجزه، صدق مدعی نبوت پیامبر است. دیدگاه اندیشمندان غربی د...

متن کامل

The effect of cyclosporine on asymmetric antibodies and serum transforming growth factor beta1 in abortion-prone model of mice CBA/J x DBA/2

كچ ي هد فده و هقباس : ي ک ي طقس زورب للع زا اه ي ،ررکم ا لماوع تلاخد ي ژولونوم ي ک ا رد ي ن قم طققس عون ي وراد دقشاب ي س ي روپسولک ي ،ن ح لدم رد طقس شهاک بجوم ي ناو ي CBA/j×DBA/2 م ي تنآ ددرگ ي داب ي اه ي ان و راققتم TGF-β لماوع زا عت مهم يي ن گلماح تشونرس هدننک ي سررب روظنم هب رضاح هعلاطم تسا ي ات ث ي ر اس ي روپسولک ي ن م رب ي از ا ي ن تنآ عون ي داب ي س و اه ي اکوت ي ن TGF...

متن کامل

The Study of Stressful Factors in Clinical Education for Nursing Students Studying in Nursing and Midwifery College in Khorramabad

کچ هدي پ شي مز هني فده و : شزومآ لاب يني شخب ساسا ي شزومآ مهم و راتسرپ ي تسا . و هنوگ ره دوج لکشم ي شزومآ رد لاب يني ، آراک يي هدزاب و ا ني شزومآ زا شخب راچد ار لکشم م ي دنک . فده اب رضاح شهوژپ سررب ي لماوع سرتسا از ي شزومآ لاب يني رد وجشناد ناي راتسرپ ي هدکشناد راتسرپ ي و يامام ي ماـجنا داـبآ مرـخ تسا هتفرگ . شور و داوم راک : رضاح هعلاطم کي هعلاطم صوت يفي عطقم ي تسا . د...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 20

صفحات  109- 143

تاریخ انتشار 2018-08-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023